Logori – II grupa masovnih zločina u Banatu - Drago Njegovan

Elaborat „Logori”, koji se odnosi na II grupu masovnih zločina u Banatu, izradila je Anketna komisija za Banat Pokrajinske Komisije za utvrđivanje zločina okupatora i njihovih pomagača u Vojvodini. Elaborat je izrađen na osnovu nalaza mesnih, opštinskih i okružnih povereništava Komisije, koja su svoje nalaze temeljili na zaplenjenim dokumentima i izjavama očevidaca. Tekst elaborata je pisan na latiničnoj pisaćoj mašini, jer su ćirilične mašine za vreme rata bile uništene, a mi ga objavljujemo na srpskom ćiriličnom pismu i uz najnužnije intervencije u tekstu, ispravljajući samo očigledne štamparske greške, ne dirajući u suštinu reči i rečenica. Ovaj elaborat su do sada pročitali samo istražni i sudski organi u posleratnom periodu, kao i retki istraživači Drugog svetskog rata na području srpskog Banata, koji su ga inerpretirali s obzirom na svoju temu istraživanja i samo delimično citirali, tako da je ovo prvo integralno objavljivanje, što je slučaj i sa drugim elaboratima Pokrajinske komisije.dr Drago Njegovan„Svi logori u Banatu čine jednu celinu, jer su delo jednog istog sistema, pa i ljudi, koji su uzeli učešća u njegovom stvaranju. Stoga ćemo ih sve proučavati kao jednu organsku celinu.Prvi logor u Banatu nesumnjivo je pančevačka „Svilara”, koji je osnovan 22. juna 1941. godine. Ovaj dan je bio signal progona kao komunista svakog, koji je bio nesumnjivo neprijateljski raspoložen prema okupatoru i njegovim težnjama. U Petrogradu u isto vreme vrše se masovna hapšenja i koncentracije uhapšenika, ali se ne stvaa poseban logor, kao u Pančevu, nego za tu svrhu služe velike prostorije sudskog zatvora. Uprava nije bila u rukama sudskih organa ni u Petrogradu, nego su policijski organi iznajmili zapravo samo prostorije, dok su oni u celosti upravljali ovim delom zatvora, tek kod „političkih krivaca” nije primenjivan mnogo blaži čovečniji režim sudskog zatvora.U vremenskom razdoblju od 22. juna 1941. do polovine novembra 1941. godine, kada je ovaj logor raspušten,”